|
|
|
|
|
Place de l'Opera, 21 juli 2017 |
door Laura Roling |
|
Verdi: La forza del destino, Bayerische Staatsoper, 19. Juli 2017
|
|
Harteros en Kaufmann schitteren in Forza
|
|
De Münchner Opernfestspiele is momenteel ‘in full swing’: een verbluffende
verscheidenheid aan producties passeert deze maand de revue. Afgelopen
woensdag was het de beurt aan La forza del destino, met Jonas Kaufmann en
Anja Harteros als het ongelukkige liefdespaar.
La forza del destino
neemt in het oeuvre van Verdi een bijzondere plaats in. De componist, die
altijd min of meer binnen de lijnen van de Franse en Italiaanse
operatradities had gekleurd, nam voor zijn Sint-Petersburgse opdracht extra
vrijheid om te experimenteren.
Dit resulteerde in Forza, een opera
waarin Verdi de eenheden van plaats, tijd en handeling losliet ten faveure
van een haast postmodern ‘patchwork drama’. Deze gefragmenteerdheid zorgt
ervoor dat een regisseur al zijn of haar creativiteit op de opera kan
loslaten: een volstrekt realistische enscenering van Forza doet namelijk al
snel wat belachelijk aan.
Martin Kušej
De
Oostenrijkse regisseur Martin Kušej koos er bij deze productie uit 2013 voor
om de gehele handeling na het fatale pistoolschot in Leonora’s geest te
situeren. Ze is immers volledig getraumatiseerd door het ongeluk en in het
hoofd van een verward persoon wordt juist van de hak op de tak gesprongen.
Op papier – wat mij betreft – een prima aanpak, die helaas op het podium
niet helemaal uit de verf kwam.
Dat de handeling zich afspeelt in
Leonora’s geest wordt duidelijk gemaakt doordat de tafel en stoelen uit de
openingsscène gedurende de voorstelling steeds op dezelfde plaats blijven
staan, zelfs wanneer de handeling zich lijkt te verplaatsen naar plaatsen
die doen denken aan Ground Zero of Abu Ghraib.
Deze continuïteit van
meubilair is helaas het enige aan de hand waarvan het publiek zou kunnen
afleiden dat alles zich in Leonora’s hoofd afspeelt: verdere hints of
aanwijzingen verschaft Kušej niet, waardoor zijn aanpak meer verwarring
zaait dan wat mij betreft wenselijk.
Harteros en Kaufmann
Kušejs aanpak ging de emotie van het stuk gelukkig niet uit de weg,
waardoor de voorstelling toch meeslepend en ontroerend bleef. Dit kwam ook
door de topprestaties van het vocale droompaar Anja Harteros en Jonas
Kaufmann.
Harteros, die door persoonlijke omstandigheden helaas
nauwelijks buiten München te horen is, zette een prachtige Leonora neer. De
sopraan heeft haar instrument zodanig onder controle dat ze haar stem haast
lijkt te kunnen kleuren naar de emoties die ze uitdrukt: wanneer haar
Leonora overmand wordt door emoties, klinkt haar stem warm en vol, maar
wanneer haar Leonora zich gedecideerd probeert te vermannen, produceert ze
een koele, metalige klank.
Haar acteerwerk is net zo veelzijdig en
indrukwekkend: zelfs als Harteros doodstil staat, gebeurt er van alles in
haar ogen. Er zijn weinig operazangers die zó goed kunnen acteren.
Jonas Kaufmann kwam daar behoorlijk dicht in de buurt. Hij ging volledig in
zijn rol op en belichaamde op perfecte wijze – met lange lokken – de
aantrekkelijke vreemdeling die niet in de wereld van de sobere, rigide
Calatrava’s past.
In vocaal opzicht lijkt Kaufmann gemaakt voor de
rol van Don Alvaro. Vooral in de intieme, zachte momenten wist hij diep te
ontroeren. Ik ken geen enkele andere tenor die vandaag de dag zulke
prachtige pianissimi kan produceren en zo perfect gecontroleerd noten kan
doen aanzwellen. Bezetting
Ook de andere rollen waren sterk bezet.
Simone Piazzola zong een vocaal sterke Don Carlos, al was zijn acteerwerk
wat houterig. Het blijft me verbazen dat Piazzola twee seizoenen geleden in
Amsterdam als Il conte di Luna in Il trovatore slechts een vocaal matige
prestatie wist te leveren.
Vitalij Kowaljow vertolkte zowel de rol
van Il Marchese di Calatrava als die van Padre Guardiano. Als Leonora’s
vader zong hij met een kille autoriteit, in de rol van Guardiano klonk hij
juist warm en vriendelijk.
Nadia Krasteva zong een warmbloedige,
lekker ordinaire Preziosilla. De kleinere rol van Fra Melitone was met
Ambrogio Maestri riant bezet.
Het koor en orkest van de Bayerische
Staatsoper leverden onder leiding van dirigent Asher Fisch een uitstekende
prestatie, zeker gezien de korte repetitieperiode en de grote hoeveelheid
verschillende opera’s die het orkest dezer dagen te verhapstukken heeft.
------------------------ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|