|
|
|
|
|
De Standaard.be |
Geert Van der Speeten |
La Traviata, Paris, Palais Garnier, 16. Juni 2007
|
Wrang feestje met Verdi
|
Het Parijse operapubliek heeft weer
discussiestof. 'La Traviata' is door de regisseur Christoph Marthaler
zorgvuldig van alle conventies ontdaan. Na de première was luid boegeroep
zijn deel. |
|
Achter de scène van de Opéra Garnier wrijft
Gerard Mortier zich in zijn handen. Zoals al maanden geleden voorspeld, is
de première van La Traviata zopas geëindigd in een schandaalsfeer. Een
confronterende kijk op het repertoire: ze is Mortier liever dan opera in
een oogverblindende verpakking. Het Parijse publiek mag smullen van de
grote titels, maar het moet zich af en toe ook eens verslikken.
Furieuze reacties zoals in Parijs zijn we in onze operahuizen niet gewend.
Maar in het derde Mortierseizoen is er ook al een kentering merkbaar. Het
premièrepubliek laat zich niet makkelijk meer jennen. Het kan de neiging
onderdrukken om een voorstelling stil te leggen en geeft ook brutale en
afwijkende visies een kans om zich te bewijzen.
Deze Traviata is speciaal voor Parijs bedacht. De afspraken waren al lang
gemaakt, zegt Mortier. De voorbereiding was intensief en begon al drie
jaar geleden.
Gerard Mortier: 'We zouden La Traviata doen. Vertaald naar vandaag, en
niet in weelderige decors en kostuums. Aan regisseurs als Franco
Zeffirelli danken we de extreme luxe die je altijd ziet op het toneel.
Terwijl dit verhaal zich afspeelt bij de bekrompen demi-monde, die
ongenadig omspringt met een kwetsbare vrouw als Violetta Valéry.'
De ruisende baljurken, de zwier en de elegantie die we associëren met La
Traviata: de Zwitserse regisseur Christoph Marthaler heeft dat beeld met
zorg getorpedeerd. Het feestje ten huize van Violetta begint wrang. De
invités zijn rijkelijk laat en bestormen de vestiaire. De jassen stapelen
zich op, tot een bediende bezwijkt onder het gewicht. In Verdi's
uitbundige driekwartsmaten wordt de bourgeoisie te kijk gezet: een
letterlijk verstarde menigte, zwaaiend met een geel ticketje.
Schuimende champagne valt er al helemaal niet te bespeuren. De schaarse
roemers zijn van plastiek. Als in het tweede bedrijf een nieuw feest
losbarst, is de chaos nog groter. Het ontaardt in een prettig gestoorde
modeshow.
Marthaler breekt met alle geijkte opvattingen. De ontluikende hartstocht
tussen Violetta en Alfredo? In de plaats zien we twee dolende zielen,
onzeker en stuntelend. Dat hun latere liefdesgeluk zich afspeelt op het
idyllische platteland, blijkt uit één klein detail: een grasmaaier die
achteraan op de scène compleet gedemonteerd wordt.
Parodie
Marthaler durft: zoveel is zeker. Maar zijn concept is niet altijd even
amusant en vindingrijk, en al na de eerste pauze blijkt het moeilijk vol
te houden. De vraag besluipt je wat er schuilgaat achter zo veel parodie.
Langzaam wordt duidelijk dat Violetta, in de geest van Verdi, geboetseerd
is als een modern en breekbaar personage. Ze is een onconventionele,
vrijgevochten vrouw die hartstochtelijk wil liefhebben. Helaas valt ze ten
prooi aan ziekte, aftakeling, de heersende moraal. Geregeld laat Marthaler
haar in felle spotlights zetten. Violetta's rol is die van vedette en
mediafiguur, geprezen en bekritiseerd. Als ze sterft, in een ijzingwekkend
derde bedrijf waar de grappen en grollen verstommen, is dat in een berg
van goedkope bloemenruikers.
De frêle Christine Schäfer is uitermate geschikt voor de titelrol. Ze is
een kleine vrouw die overweldigt met een grote stem en grote emoties. Haar
onflatteuze plisséjurk en korte lelijke krullen - een verwijzing naar
Edith Piaf - lijken haar niet te deren. Op een overtuigende manier is ze
een speelbal van het lot.
Jonas Kaufmann bewijst zich als een vinnige zanger, niet met een éclatante
maar wel met een soepele stem. Als Alfredo is hij een volwaardige
tegenspeler.
Net als eind vorig jaar in De Munt, vertolkt José Van Dam de rol van vader
Germont. In deze productie kan hij meer zichzelf zijn. Met zijn witte
baard en serene verschijning komt hij over als een echte vaderfiguur.
Zelfs al is zijn stem tanend, het Parijse publiek koestert hem als een
lievelingsfiguur.
De dirigent Sylvain Cambreling zit op dezelfde golflengte als het
regieteam. Een salvo van bekende aria's lanceren was niet de eerste
opdracht. Uit de orkestbak klinkt geen opzwepende, maar een bedachtzame en
verrassend fragiele Verdi.
La Traviata, gezien in de Opéra Garnier in Parijs op 16 juni. Daar nog te
zien tot 12 juli. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|