De Telegraaf, 4 Mrz 2015

door Thiemo Wind

Verdi: Aida, Accademia Nazionale di Santa Cecilia, Rom, 27. Februar 2015

Pappano en de Romeinen

Na "Aida" in een sterbezetting op tournee met violiste Janine Jansen

HET ZIJN DRUKKE TIJDEN VOOR DE DIRIGENT ANTONIO PAPPANO en zijn Romeinse orkest. Dagenlang waren ze zoet met een cd-opname van Verdi's opera Aida . Inmiddels zijn ze op tournee door Duitsland en de Benelux. Eindhoven en Amsterdam zijn de Nederlandse haltes, de solist heet Janine Jansen. Pappano kan zich niet eens meer herinneren wanneer het plan voor de opname van Aida ontstond, noch wiens idee het was. Zo lang speelt het al. Hij is er zielsblij mee. „Vroeger maakte ik vrijwel jaarlijks zo'n opname van een hele opera", vertelt hij in de dirigentenkamer van het Auditorium Parco della Musica, het moderne, door Renzo Piano ontworpen concertzalencomplex in Rome. „Nu merk ik pas hoe ik dat gemist heb." Aanvankelijk zouden het drie concertante uitvoeringen worden, live opgenomen. Maar Pappano bedacht zich tijdig. „ Aida is een speciale opera die ook stilte nodig heeft, mysterie, het gevoel van een land ver weg. Dat kun je met een concertopname niet optimaal oproepen, vind ik. Zodoende heb ik studiocondities erdoor weten te drukken.» Platenmaatschappijen zijn er niet happig meer op. Dergelijke peperdure producties verdienen zich amper terug. Pappano heeft er goede hoop op dat deze Aida het tij kan keren. Hij heeft een sterrencast bijeen weten te krijgen. Anja Harteros zingt bijvoorbeeld de titelrol en Jonas Kaufmann is Radamès. Opmerkelijk detail: voor beide Duitse zangers betekent dit hun roldebuut. Het geeft wel aan hoeveel vertrouwen zij en Pappano in elkaar hebben. „Ze hebben het zo snel opgepikt. Hun leercurve was on- geloof-lijk om mee te maken." Zes hele dagen zijn ze bezig geweest. Warner Classics zal de opname in het najaar uitbrengen, maar in Rome krijgt het publiek alvast een voorproefje. Als we de dirigent spreken zijn de opnamen al een week achter de rug. Maar die avond komen alle musici nog een keer terug voor een concertuitvoering. De immense zaal met 2800 zitplaatsen zit tjokvol, de internationale muziekpers is op volle sterkte uitgerukt, tot de New York Times aan toe. Dit belooft een Grote Belevenis te worden. En dat wordt het. De tovenaar Pappano lijkt iedereen moeiteloos aan zijn zijde te krijgen. Zijn interpretatie is het toonbeeld van goede smaak. Verfijnde dramatiek, nooit bombastisch. Hij heeft de zangers niet geselecteerd op vocale stormkracht maar op flexibiliteit. De tenor Jonas Kaufmann, wat een weelde! Na zijn Celeste Aida gaat de zaal meteen plat. Anja Harteros is zeker zo intens in de titelrol. Zelfs haar pianissimo's bereiken probleemloos de achterste rijen. Ekatarina Semenchuk als Amneris, Ludovic Tézier als Amonasro: wanneer zal de wereld opnieuw een Aida horen met een cast van dit kaliber? Om het mooist wordt de hele avond gemusiceerd door het Orchestra dell'Academia Nationale di Santa Cecilia, zoals Pappano's gezelschap voluit heet. Hij is trots op zijn symfonieorkest en terecht. Samen hebben ze in tien jaar een wereldnaam opgebouwd. „Alle kwaliteiten waren al aanwezig toen ik hier kwam, maar sluimerend", vertelt hij. „Ik heb de musici wakker gekust, toegestaan dat ze vanuit hun hart muziek gingen maken. En ik heb om discipline, precisie en communicatie verzocht. Ze accepteren het omdat ze merken dat het werkt. Mensen moeten op elkaar kunnen vertrouwen."