Operamagazine, 11 mei 2011

Jordi Kooiman

Jonas Kaufmann schittert in intense Tosca

Jonas Kaufmann als Cavaradossi: het is een perfecte ‘match’. Zijn vertolking van de rol uit Tosca is nu voor het eerst op dvd te bewonderen, in een productie uit Zürich. Samen met de uitmuntende Emily Magee en Thomas Hampson maakt hij er een intens drama van.

Cavaradossi is een rol – één van de velen – waar Jonas Kaufmann internationaal veel bewondering voor gekregen heeft. Hij zong hem voor het eerst in 2008 in Londen en scherpte zijn vertolking vervolgens op diverse plaatsen aan. Daaronder Zürich, waar hij Puccini’s partij in april 2009 op zich nam. Decca heeft de productie op dvd gezet – de eerste dvd van zijn Cavaradossi. Ik vind zijn vertolking in één woord subliem. Zijn stem is donker, mannelijk en zeer emotioneel, wat uitstekend past bij de gepassioneerde schilder. Zowel de romantiek uit de eerste akte als het heftige drama uit de tweede en derde akte geeft hij vocaal geweldig vorm. En dan niet in de zin van ‘mond open en brullen maar’ (zoals je het wel eens hoort in Tosca) maar zeer verfijnd en genuanceerd. Zijn versie van ‘E lucevan le stelle’ is hét kippenvelmoment van de avond. Hij bouwt de beroemde aria zorgvuldig op, beginnend met ingetogen, lange frases, eindigend met volle, verscheurende hoge noten. Voor mij bevestigt Kaufmann met dit optreden nogmaals zijn status als één van de beste tenoren van dit moment. De Duitser krijgt in deze productie gezelschap van Emily Magee als Tosca en Thomas Hampson als Scarpia. Magee is qua stem niet de mooiste Tosca die ik gehoord heb. Ze is niet altijd trefzeker en glijdt mij te veel in haar zang. Maar ze beschikt wel over een vol en dramatisch geluid, een buitengewoon intense stijl en ruim voldoende acteertalent. De spanning in de moordscène is om te snijden. Hampson heeft net als Kaufmann een stoere en sterke stem, met bovendien spetterende hoge noten. Soms probeert hij naar mijn gevoel te hard om krachtig over te komen, wat enkele overgeaccentueerde passages oplevert. Over het geheel genomen past hij echter uitstekend in de rol. Ook dankzij zijn gelikte en geslepen spel. De zangers kunnen rekenen op grootse ondersteuning van het Zürchner orkest en Paolo Carignani. De maestro schroomt niet uit te pakken en werpt verfrissend licht op diverse scènes. De regie is van de hand van de gerenommeerde Robert Carsen. Zijn ‘theater-in-het-theater’-vorm heeft mijns inziens nogal wat mankementen, zowel tekstueel als muzikaal, maar dat maakt eigenlijk niets uit: Carsens personenregie is zo sterk, dat hij geen decor nodig heeft. Dat is hij zich waarschijnlijk zelf ook bewust, want hij houdt het toneelbeeld sober en eenvoudig, zodat alle aandacht naar de personages gaat. Carsen zet de opgewonden liefde tussen Tosca en Cavaradossi heerlijk onschuldig, haast idyllisch neer in de eerste akte, wat het einde van het verhaal alleen maar tragischer maakt. Een knap staaltje contrastwerking. De manier waarop hij de solisten daarbij laat acteren, is origineel en geloofwaardig. Niks geen loze gebaren of clichéhandelingen: hier staan echte mensen. De productie slaagt zo in alle opzichten. Met een extra luid bravo voor Jonas Kaufmann. Een tenor uit duizenden.